Artan Lame, kreu i ALUIZNI-t, flet në emisionin “Oktapod” në Vizion Plus
Një famije ndërton në tokën e vet, të cilën e ka blerëa Ka certifikatë, ka kontratë të rregullt nga zyra e regjistrimit të pasurive të paluajtëshmea Ka plotësuar gjithashtu formularin dhe ka ndjekur të gjitha procedurata Kur legalizohet kjo pronë? Kur edhe si?
Kjo është kategoria më e lehtë sepse janë familje që kanë pronën e tyre, nuk kanë zënë pronën e tjetrita Nuk është pronë me pronar, me ish- pronar apo siç themi në pronë në shteta Në këto raste legalizimi bëhet thjesht duke ndjekur ALUIZNI procedurën në përmbylljen e dokumentacionit nëse nuk e ka plotësuara Vështirë ta ketë plotësuar, sepse shumica e atyre që na vijnë, 99% e atyre që na vijnë gjithë këto muaj edhe na thonë që me të drejtë dhe me naivitet në të shumtën e rasteve që e kam plotësuar dokumentacionin, na kanë ardhur dhe çdo gjë në rregulla Kur i hapim dosjet pastaj, dalin që janë gati të shkretaa Në rastin hipotetik mjafton thjesht mbyllja e procedurave dhe merr dokumentin e legalizimita
Po ata që kanë bërë edhe një banesë të dytë brenda këtij truallia Është po e njëjta procedurë?
Kësaj radhe nuk ka më atë që quhet vetëdeklarim, se qytetarët kanë filluar nga fillimi të bëjnë deklarime tek ALUIZNIa Do merremi me blloqe, blloqe të mëdhaja sipas formës së zonave dhe me blloqe ku janë 100, 200, 300 banesaa Të gjitha këto do të kalojnë në “sitë”a Kur të vijë radha e atij që ka bërë një shtëpi më leje dhe pastaj ka shtuar, ka bërë edhe një tjetër të dytë, natyrisht në këtë momënt do bëhet edhe regjistrimi i saj dhe do të përfshihet në procesa
Ata që kanë ndërtuar në truallin e vet do paguajnë?
Ata që kanë ndërtuar në truallin e vet, edhe sipas asaj që ne i kemi premtuar edhe siç i pati premtuar pa pasur asgjë në dorë PD-ja, këta janë qytetarët që nuk do paguajnë asgjë, as për procedurat, as për tokëna Kjo masë është 50- 60%, që do ta marrin dokumentin e pronësisë pa bërë asnjë farë pagesea
Ju keni thënë që do të legalizohen të gjitha ato ndërtesa që janë ndërtuar pas 15 janarit të 2009?
Këtë nuk e kam thënë unëa Këtë e ka thënë ligjia Madje as ligji, por kodi penal dhe ai civila Pra kodi penal ka një dispozitë shumë të qartë të miratuar në 2009 që thotë që objektet e ndërtuara pas kësa date, naqas janë të ndërtuara, nuk mund të përfshihen në legalizima
Do prishen?
Në bazë të ligjit të ri, këto ndërtesa do të hyjnë në trajtim të veçantë, që sipas dispozitave të ligjit të policisë së ndërtimit, që do të thotë që asgjë nuk do të shkojë dëma Qytetarët të rrijnë të qetëa Askush nuk do ju vejë në shtëpi, pra nëse ligji hyn në fuqi në datë 20, askush nuk do t’i vejë në shtëpi në datë 21a Ka dy gjera pra, nëse politika do të ketë konsensus dhe do mblidhen të dy palët politike, pra edhe PS edhe PD, sepse kodi penal ndryshohet vetëm me cilësi të caktuara Nuk mund ta bëjë njëra palë pa marrë miratimin e palës tjetëra Pra naqas të dy palët do të merren vesh dhe do të shtyjnë këtë datë, atëherë mund të përfshihet edhe kjo pjesëa Është një spekullim trashanik i opozitës në parlament duke thënë pse nuk i përfshini këtoa Edhe vetë nuk vinin ta bënin, edhe thonë pse nuk i përfshini duke ditur që pa qënë ata nuk bëhet përfshirjaa Nga ana tjetër prapë qytetarët të rrinë të qetë sepse edhe midis këtyre objekteve nuk ka për t’i shkuar njeri t’ia prishi naqas hap pas hapi pas 1 muaji, 1 viti, 2 vjetësh, 10 vjetësh në atë vend ku kanë këtë objekt, nuk kalon një aks rrugor, nuk kalon një vepër infrastrukture, të cilët do të kërkojnë të prishet shtëpiaa Nuk kërkon njeri që të prishi shtëpinë, thjesht se vajti data 20a
Po me pronarin e tokës mbi të cilën këto kanë ndërtuar?
Ajo është një nënkategori e nënkategorisë së nënkategorisëa Dhe në këto raste përsëri ligji e ka të parashikuar lirimin e tokësa Bëhet fjalë pastaj, hajde të gjejmë gjilpërën në kashtëa
Si do të vlerësohet trualli në varësi të zonës se ku ndodheta Sipas ligjit të sapomiratuar ndryshon pash në Tiranë ka tjetër çmim, në Berat ka tjetër çmim, në Korçë ka një tjetër çmima Mbi ç’baza do bëhet ky vlerësim?
Kjo ishtë një nga ndryshimet themelorë që ndodhi me ligjin e vjetër, për të cilën unë gjithmonë kam këmbëngulur pikërisht për t’iu shmangur asaj që historia fillon ditën që erdhëm nea Historia nuk fillon atë ditë sepse ligji që ekzistonte, po të kishte pasur vullnet politik për të bërë punë, do të kishin bërë shumë punëa Nuk kanë dashur dhe nuk e kanë bërë, nuk kanë ditur dhe nuk e kanë bërë edhe duke pasur ligjina Tani u bënë këto ndryshime në ligj, aty ku ishte e domosdoshme pra që i ndryshonin konceptualishta Që do të thotë në ligjin që ishte në fuqi trualli vlerësohej afrofe në gjithë Shqipërinë rreth 13 mijë lek të vjetra m2a 13 mijë lek në mes të Tiranës, 13 mijë lek në periferi të Tiranësa 13 mijë lekë në Berat, 13 mijë lekë në Shkodër, 13 mijë lekë në Pukëa Kjo bënte që në Tiranë në një farë mënyre vazhdonin legalizimet sepse dilte me interes sepse toka kushton shumë, dhe ndërkohë në Kukës në Berat apo në Tropojë, që toka kushton 2 mijë lekë, kush është ai që do shkonte ta blinte me 13 mijë lekë? Dhe nuk bëhej fare legalizimi, ngaqë nuk i interesonte fare nëse bëhej apo nuk bëhej dhe nuk ishte marrë njeri me taa Atëherë përgjigja jonë është kjo, të përdorim çmimin e tregut për truallin, pra në Tiranë kushton 100 mijë lekë, japim 100 mijë lekëa Në Tropojë kushton 2 mijë lekë, është 2 mijë lekë, por ama jo me çmimin e truallit të plotë, por me 50% të truallit, pikërish për t’i nxitur dhe çmimi përfundimtar të dalë më i vogël se ai 13 mijë lekëshia Prapë ishtë një gënjeshtër që u munduan të thonë që do ua vëmë me çmim tregu etj, etja Nuk është politikë të thuash që ishte gënjeshtër, do thuash që ishtë e vërtetë? Nuk ishte e vërtetë sepse përveç faktit që po llogaritet me 50% të çmimit të tregut ka edhe një shtesë tjetër, po jo më shumë se 15 mijë lekëa Që do të thotë naqas është 100 mijë lekë në Tiranë, pjesëtuar për 2, i bie 50 mijë lekëa Nuk do ta paguajnë 50 mijë lekë, do paguajnë 15 mijë lekëa Nëse në një vend është 10 mijë lekë, do të paguajnë 5 mijë lekëa Kjo bën që edhe në Tiranë ta bëjnë legalizimin se ka interes, edhe në rrethe gjithashtua
Ka pasur një taksë rreth 40 mijë lekë për infrastrukturëna Vazhdon të jetë?
Taksa për infrastrukturën ka qenë dhe vazhdon të jetë sepse kjo taksë nuk i shkon shtetita I shkon njësisë vendorea Nuk ka kuptim që qeveria të mburret që ne po ju heqim taksën, që nuk është e vetja, kur është e njësisë vendorea Edhe mund ta bëjmë, por nuk e bëmë më një logjikë të thjeshtë, se duke qenë se është një taksë që i përket njesisë vendore, për më tepër që i shkon njësisë vendore për infrastrukturën në këto zona, atëherë nuk ka kuptim ta heqima Thjesht e heqim nga ky ligja Pra njësia vendore vazhdon ta mbledhë më mbrapaa Thjesht e kemi hequr nga ky ligj, nuk hiqet përgjegjësiaa Pakëson faturën që ka për të paguar sot qytetari në raport me shtetina Naqas me ligjin e vjetër ti do shkoje të paguaje, do të nxirrnin faturën e plotë dhe të thonin bjer këto lekët të japim letrëna Taksa ekziston, por e kemi të zbutur në kohëa
Çfarë ndodh me ata qytetarë që nuk kanë mundësi ekonomike për ta paguar vlerën e truallit?
Qytetarit i paraqitet një seri opsionesh, nuk i themi bjer lekët të japim letrën, por i themi na letrën dhe ke këto opsione për të paguara Nëse paguan menjëherë, përfiton një ulje prej 30- 40%, varion nga lloji i kategorive, nuk është e njëjtë për të gjithë, por me letra me vlerëa Pra, që mund ta paguash 30-40% me letra me vlerëa Letrat me vlerë sot kanë një vlerë 3-4%, do venë në 10% për këtë shkaka Pra kjo është një mënyrë për t’i rifutur në qarkullima Pra, me letrat me vlerë të ulet rreth 30-40% fatura e përgjithshmea Përtej kësaj, naqas përllogaritet fatura, u bë edhe zbritja e letrave me vlerë dhe këto i paguan menjëherë ka edhe një zbritje tjetër prej 20%a Menjëherë nuk do të thotë sota Do të thotë brenda një muaji, e them me saktësi këtë se pikërisht këto ditë po merremi me VKM-të që do të përcaktojë këto hollësira dhe aty e vendosim që brenda 30 ditësh nga data e paraqitjes së faturësa Ka edhe një zbritje tjetër mbi të gjithën prap prej 10%a Pra, nëse fatura në fund pas të gjitha zbritjeve arrin në 3 milionë, të themi na jep 2 milion e 700 mijë lekë, pra 90%a I themi mbaje këtë 10%, paguaj 2 vjet rresht dritat, dhe nëse pas dy vjetësh na vjen dhe na thua ja ku e kam librezën e dritave, i kam paguar, të falet ai 10%a Arsyet janë dy: E para kemi këmbënguljen e kryeministrita
Nuk është shenjë dobësie kjo që hajt t’i bëjmë njerëzit të paguajnë dritat?
Po, është shenjë dobësiea Ky është shteti shqiptar, i dobët për mos thënë me ashtu nëpër shalëa Nëse donim shtet e kishim bërë, nuk e bëmë dot atëhere, hajde gjejmë mënyrën që shkallë pas shkalle ta forcojmë shtetina Që do të thotë megjithëse një pjese e madhe e këtyre familjeve janë në nëvojë dhe kanë shumë pak raporte me shtetin, njohje dhe pranim të shtetit dhe duam t’i bëjmë qytetarë apo t’i lemë atje? Do i bëjmë qytetarë duke pranuar edhe një kostoa Dhe kjo është ajo kostoa Të mësohemi të gjithë si unë e si ti të paguajmë detyrimet që kemi shtetita Kjo është një mënyrë për të mësuar se ai që i ka paguar 2 vjet dritat, do vazhdojë t’i paguajëa
Kur vetëdeklarimi është bërë nga një kryefamiljar, mundet dikush nga familja me anë të një certifikate familjare ta bëjë vetëm me emrin e tija Mund të bëhet vetëm në një emer apo me trung familje?
Jam i bindur që këtë pytje ua ka bërë ndonjë hallexhi që e ka hequr vetë në kurriza Ligji vetë, dhe veçanërisht kodi i familjes, e ka të përcaktuar shumë qartëa Dhe vetë legjislacioni shqiptar e ka përcaktuar shumë qartë se si bëhen këto punëa Kur bëhet vetëdeklarimi, duhet të kesh me vetë certifikatën familjare dhe me certifikatë familjare kur bëhet i gjithë legalizimi, vërtet del në emër të kryefamiljarit, ose del në emër të atij që e ka bërë, por në hipotekë duhet të regjistrohet në emër të gjithë pjesëtarëve të familjesa Siç u bë legalizimi i banesave në ‘92- ‘93–shin në banesën e tim eti, praktikisht kam pjesë edhe unëa Ka ndodhur për shkak të injorancës së administratës, për shkak të zyrave të regjistrimit të zyrave të pasurive të paluajtshme, për shkak të injorancës së strukturave të ALUIZNI-t që kanë bërë regjistrime në emër të kryefamiljarit më idenë që unë jam burri i shtëpisë dhe është e imjaa Ligji kështu ka qenë, injoranca e këtij shteti ka bërë që të tolerojë dhe të bëjë edhe regjistrime të tillaa Nuk kanë zgjidhje këto raste përveçse rrugës gjyqësorea Qytetari duhe të hapë procese gjyqësore dhe të paraqesë certifikatën që tregon që ka pjesë në banesën që ka legalizuar bashkëshorti dhe i takon automatikisht gjysmaa Nuk ka asgjë tjetër veçse gjyqita
Si do bëhet verifikimi në terren? A janë ngritur grupe pune?
Grupet e punës janë në terrena Kanë filluar daljen në terren që nga 1 marsi i këtij vitia 4 muajt e parë u morën vetëm me vënie letrash për të kuptuar se ku jemi se ishte një kaosa Nuk e kuptoja si kanë qenë kaq të parpërgjegjshëma Njeriu me vërtetë do të bëjë lekë, po ka edhe qejfin që po bën diçka, po bëj punëa Në 1 mars grupet e punës dolën në terren dhe deri tani janë rreth 8000 e ca objekte të matura në terren, pra i është shkuar në shtëpia Kur them deri tani, e kam fjalën deri në 15 mars sepse çdo dy javë bëjmë ndonjë përditësim të informacionit dhe në këto 800 e ca familje kanë shkuar janë bërë matjet, i janë rifreskuar dokumentet i janë plotësuar dosjet e kështu me radhëa
Si ishte reagimi i njerëzve?
Reagimi ka qënë i jashtëzakonshëma Pyetja e parë që unë i bëj drejtorëve rajonalë kur kam takime me ta, i them gjysëm me shaka: Ça thotë populli? A na do populli? Dhe përgjigja është uniforme për të 14 drejtoritë rajonale, pritja e qytetarëve është e jashtëzakonshmea Në 8000 e ca raste mund të them se jo në më shumë se 10-15 raste fanatikë të pandreqshëm partie që dalin dhe bërtasin e dua, s’e duaa Me këtë rast i kërkoj qytetarëve pritini njerëzit tanë dhe jipuni çdo gjë që mundeni duke ruajtur gjithmonë të drejtën t’i mbani shënim emrat dhe numrat e telefonit, t’i denonconi nësë ju kërkojnë gjë apo ju zvarrisina
Cili do jetë kriteri i përzgjedhjes ?
Nuk ka kriter përzgjedhjejea Funskionin kryesisht me blloqea Në të shkuarën ishte rri në zyrë e prit hallexhiun të vijëa Tani jemi në që dalim në terren dhe merr të gjithë rrethin, pra bllokun kadestrala Merret gjithë blloku dhe merret me 2- 3 grupe punësha Mund të dojë 2- 3 ditëa Kjo nuk bën konsum kohe dhe kështu e marrin vesh të gjithë që kanë ardhur te ALUIZNI dhe planifikojnë kohëna Ka dhe një komponent tjetëra Kushdo që ka nevojë, do të na ndihmojë, është i mirëpritur në të 14 zyrat e drejtorive rajonalea
Çfarë do ndodhi me lejet që janë dhënë para së të vinit ju dhe janë me parregullsira? Do të kthehen mbrapsht?
Nga rreth 7800 leje të dhëna vitin e kaluar, rreth ¾ janë me parregullsi, janë problematike dhe janë sikur mos ishin, do ishte më mirëa E para, sepse nuk janë shtëpi hallexhinjsha Janë të gjitha hotele, restorante, bare, magazina, përfitime, të gjitha lekëa Por, nga ana tjetër nëse thuhet që merri dhe hidhi në gjyq, i bie t’i vë kyçin ALUIZNI-t dhe me 10 vjet të merrem me gjyqet e këtyrea Ne kemi evidentuar problematika skandaloze dhe i kemi çuar në prokurori për ndëshikimin e atyre që i kanë lëshuar, por pa pretenduar që do i marrim të gjithaa Institucioni është i hapur edhe për prokurorinë edhe për policinëa
ALUIZNI ka të drejtë të shfuqizojë leje apo është vetëm e drejtë e gjykatës?
Mbi bazën e kodeve të administratës publike institucioni që ka nxjerrë aktin mund ta shfuqizojë për 30 ditëa Meqenëse, ky 30 ditësh ka kaluar juridikisht nuk mund të shfuqizohet asnjë nga aktet ekzistentea 80% e rasteve të gjyqeve të ALUIZNI-t janë për shkak të lejeve të gabuara duke krijuar konflikte me qytetarët e tjerëa Lejet e vjetshme kanë krijuar vetëm gjyqea
Ka pasur zyra ALUIZNI në zonat rurale që janë mbyllura Do të hapen përsëri?
Kanë qenë disa drejtori, të cilat ishin me 20 veta, që kishin prodhuar deri në fund 20 lejea Institucioni është i falimentuar nga borxhet dhe mbi këtë borxh u lanë edhe 200 kontrata të tjera, të cilat ne i anuluam dhe shumica e tyre janë në gjyqa
Do rihapen këto për t’i bërë sërish funksionale?
Në zonat periferike janë hapur zonaa Në Paskuqan janë 3 zyra me ekip prej 3 vetasha Këto ekipe i shërbejnë 2000- 3000 banorëvea
Kush është zona më problematike në vend?
Ka pafunda Vetë një ndërtim pa leje është një problema Është një ndërtim që është bërë pa lejen e shtetit, është një ndërtim që askush nuk e di nësë ka shkelur ndonjë ligj, në vend ku ndërtohet apo jo? Të gjitha zonat ku me pak e ku më shumë janë problema
Po shtesat? Shumë qytetarë në banesat e tyre kanë bërë shtesaa
Shtesat përfshihen në ligjin e legalizimevea Ligji i legalizimeve u bë që kemi 200 qytetarë që shteti nuk i jipte shtëpia Këta njerëz erdhën nga malet, erdhën nga fshatra, erdhën nga zona ku nuk jetohej mëa Zunë një vend në qytet, shteti nuk i jepte shtëpi dhe këta e bënë vetëa Dhe shteti tha hajde tani t’ua jap lejena Ky ishte sensi me të cilin u bë ky ligja Degradoi rrugës dhe nga 20 mijë leje që kanë dhënë këta, mbi 16 mijë janë të gjitha legalizime hotelesh e klubesha Deformimi i ligjit, ligji nuk u bë për të legalizuar hoteleta
Çfarë qëllimi i keni vënë vetës, brenda 4 vitesh sa legalizime do bëni?
Targeti është masa e madhe e qytetarëve dhe masa e madhe e objekteve pa leje në zonat informalea Për këtë këmbëngulim në zona informale për të mos përgjedhur ndërtime, por një zonë të tërëa Pjesa e madhe janë këto zona që quhen fasha e qytetevea Në Tiranë është një fashë rreth 2 km, Durrësi po kështua Këto janë lehtësisht të legalizueshme dhe ne kryesisht me këtë do merremi gjatë këtij mandatia Mbeten dy kategori që kërkojnë më shumë kohëa E para ndërtimet e veçanta, në vende nga më të çuditshmet dhe kanë më shumë problema Dhe më problematike janë ndërtimet brenda qyteteve, duke ditur që brenda qyteteve ka gjithmonë problematika gjyqësorea Mund të duash ta mbarosh legalizimin për 2 vjet, por nëse gjyqi zgjat 6 vjet, duhet ta bësh pas 6 vjetësha
Kur mund të themi që në Shqipëri mos të ketë problem pronash?
Shqipërinë të legalizuar nuk do ta kemi asnjëherëa Gjithmonë do të kemi problemea Është puna të limitojmë dëmin e bërë dhe të bëshëm në të ardhmena Sot në Shqipëri është stopuar rreth 70-80% e ndërtimeve pa lejea Pra, në Shqipëri vazhdon të ndërtohet pa leje, jo me 100 si para një viti, por me 20%a Është sukses që në 6 muaj shqiptarët, që nuk donin të kuptonin se nuk mund të ndërtonin pa leje, po e kuptojnë ku me INUK, ku duke ia prishur, e ku duke i vënë dinamitina Fakti që ka rënë niveli i ndërtimeve pa leje është diçka pozitivea
Mesazh për gjithë shqiptarëta
Mesazhi i parë dhe i fundit është kjo: nuk është një gjë që e bën qeveria për qejfin e vet e as qytetarët për qejfin e tyre, por është një gjë që e bëjnë bashkëa Duhet të bëhemi bashkë për të përfunduar procesin e legalizimevea Na ndihmoni, t’ju ndihmojmëa
Source: Tema – Aktualitet