Zoti ministër, faleminderit që pranuat të bisedoni me gazetën “Illyria” në Shtetet e Bashkuaraa Është kënaqësi për ne!
-Erion Veliaj: “Faleminderit edhe ju”!
-Ju jeni në në qendër të vëmendjes, për shkak të disa politikave që keni nxitur, të paktën siç thuhet, në qeverinë e Shqipërisë për të bashkëpunuar me Luginën e Preshevësa Mund të na thoni diçka më shumë se ku jeni përqendruar përveçse ndihmës financiare për Shtëpinë e Lindjes?
-Erion Veliaj: “Unë gjykoj që detyra e një qeveria shqiptare nuk mund të limitohet vetëm në kufijtë e Shqipërisë dhe kjo jo sepse ka një pasion nacionalist patetik, por se ka një dëshirë gjenuine për të përmbushur një detyrim kushtetues për të qenë qeveria e të gjithë shqiptarëve, përfshi edhe të atyre që janë në Luginën e Preshevësa
Pati shumë cinizëm rreth shumës që u akordua (100 mijë euro nga qeveritë e Shqipërisë dhe të Kosovësa vaja)a Në fakt ishte shuma që u kërkuaa Nëse do të ishte kërkuar më shumë, do të kishte edhe më shumëa
Kështu, që mënyra se si kemi funksionuar pas atij projekti të parë, është ajo që quhet “përgjigje sipas nevojës”a
Pra, në çdo mbledhjeje të qeverisë që me gjasë do të ndodhë dy herë në vit dhe mbledhjen tjetër e kemi në fund të majit ose në fund të qershorit në Vlorë, ne do të shohim se çfarë kërkesash ka të tjera nga komunat apo nga autoritetet në Luginën e Preshevës dhe për të përmbushur kërkesën e radhësa
Kështu, që po funksionojmë le të themi duke iu përgjigjur nevoja të çdo raundi të mbledhjeve të qeverisëa
Por, gjykoj që edhe kjo nuk mjafton, sepse janë disa gjëra që nuk blihen me parà, që do të thotë bashkëpunimi më i madh mes njerëzve, çka nënkuptojmë se përse sponsorizuam një ekspozitë fotografike në Luginën e Preshevës dhe pastaj në Tiranë, për të treguar që ka më shumë se sa thjesht nevoja financiare Lugina e Preshevësa
Pra, që ka nevojë edhe të shkëmbehen artistët, të shkëmbehen të rinjtë dhe argumenti i fundit që kemi bërë është që ne kemi nevojë gjithashtu edhe për shkëmbim më të madh ekonomika
Njerëzit nuk mund të rrinë në një vend dhe të popullojnë një qytet vetëm për hir të dashurisë për atdheuna Sepse, në fund të ditës duhet të pagujnë faturat, duhet të rrisin fëmijë, duhet të sigurojnë që kanë financa të mjaftueshme për një jetë dinjitozea
Kështu që, gjykoj që faza tjetër e bashkëpunimit duhet të jetë për çështje ekonomikea
Disa gjëra i kemi filluara Kemi filluar procesin e ndryshimit të legjislacionit që heq lejet e punës për të gjithë qytetarët e Luginës së Preshevës, për ta bërë mobilitetin ekonomik dhe mobilitetin e punës diçka më të thjeshtëa
Unë gjykoj që duhet të synojmë për të rritur investimet dhe për të mbështetur ata që duan të investojnë në Luginën e Preshevësa
Është e vetmja mënyrë afatgjatë përtej le të themi granteve dhe donacioneve që mobilizon dikë që të investohet në një vend të caktuar në jetën e tija
Nëse ekonomia çedon, atëherë çdo gjë tjetër janë serume që nuk mjaftojnëa
Ndaj dhe gjykoj që edhe qeveria e ka parasysh që investimet e të ardhmes duhet të jenë ato që stimulojnë ekonominë në Luginën e Preshevës”a
Në këndvështrimin politik, çfarë kontaktesh keni me udhëheqjen politike në Luginën e Preshevës? Më saktësisht a jeni ju ndikues që ata të marrin pjesë në proceset e ndryshëm zgjedhorë, vendorë apo të përgjithshëm republikanë të Serbisë? Dhe, nëse po ku e shihni Ju fitimin që ata të jenë pjesëmarrës, pavarësisht faktit që futën dy deputetë në zgjedhjet e fundit?
-Erion Veliaj: “Unë shoh që së pari nuk jam i vetmi anëtar i kabinetit që kam këtë komunikima
Për arsye të portofolit, tashmë e kam kufizuar atë në çështje të shoqërisë civile dhe në ndihmën që u japim komunave, pra sidomos në ato çështje ku kjo ministri është lidera
Si, çështje të trajtimit të njerëzve me aftësi të kufizuar, apo punës me të rinjtë, arsimit profesionala
Megjithatë, e di që kolegu im Ditmir Bushati (ministër i Jashtëma vaja), është takuar me partitë politikea
Unë shpesh i pres në Tiranë, i kam takuar të dy deputetët që janë zgjedhura I kam takuar të tre udhëheqësit kryesorë të Bujanocit, të Preshevës dhe kryetarin e Këshillit Kombëtara
Gjykoj që jemi në një fazë të re të marrëdhënieve në Ballkana Kryeministri shqiptar (Edi Ramaa vaja) po përgatitet për udhëtimin e tij në Serbia
Do të jetë një vizitë historike e një kryeministri shqiptar, kam përshtypjen që në mes të viteve ‘40a
Kështu, që për këtë arsye gjykoj se fitojmë më shumë duke marrë pjesë dhe duke kërkuar në tryezën e vendimmarrjes më shumë për interesat tanë se sa duke e deleguar vendimmarrjen vetëm në autoritetet serbe dhe duke pritur lëmoshën për çështje fondesh, për çështje investimesh apo për politika zhvilluesea
Kështu që, në këtë sens, parimi që është i vjetër sa jeta është që kur je në tavolinë, negocion më mirë fatin tënd se sa kur nuk jea
Ky argument mjafton për të inkurajuar pjesëmarrje, jo nënshtrim, për të marrë maksimumin nga mënyra se si ndahen financat e asaj republike apo vendimmarrja e asaj republike”a
-Parimi që thoni zoti ministër është i drejtë dhe i vërtetë që kur dy palë ulen, secila lëshon për të arritur diçkaa Mirëpo, kjo nuk ka ndodhur me luftëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Preshevës, Medvegjës dhe Bujanocita Kemi pasur janarin e dy vjetëve më parë shembjen e përmendores së UÇPMB-së në qendër të Preshevësa Kemi 29 dëshmorë të kësaj ushtrie që ende nuk kanë përfituar ndonjë statusa A e sheh veten Shqipëria ndihmëse? Nuk po them thjesht për çështje pensionale, as për ndonjë mbështetje moralea Por, qartësisht çfarë mund të bëjë Shqipëria, përfshi edhe për ata ushtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës apo Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare (në shtetin maqedonas, për shtetas të Shqipërisëa vaja)?
-Erion Veliaj: “Përsa i përket Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, kjo është një gjë që e trajton fondi i tyre pensional, që e trajtojnë politikat e qeverisë së Kosovësa
Më vjen mirë që nga lajmet e fundit ka pasur një avancim të kësaj kauze, një financim më të madh dhe një progres konkret për statusin e veteranëve të luftës dhe të atyre që kanë kontribuara
Ne e kemi shprehur shqetësimin tonë në lidhje me lapidarin që është shembura
Në një takim që pata me drejtuesin e zyrës koordinuese kur isha vetë në Preshevë, ia shpreha këtë shqetësim të qeverisë shqiptarea
Gjykoj që është lajm i mirë që kjo nuk kaloi pa vënë re dhe pa protestuar nga qeveria shqiptare siç ndodhte rëndom kur anashkaloheshin problematika të tillaa
Sot jemi në një fazë kur problematika të tilla i themi dhe i themi me zë të lartë dhe tregojmë një pakënaqësia
Megjithatë gjykoj që në këtë fazë nuk duhet të synojmë të gjejmë arsye të tjera për të agravuar këtë situatë, por të vazhdojmë të puntojmëa
Gjykojmë se do të jenë edhe disa pika të bisedës së kryeministrit Rama në vizitën e tij në Beograd, kauza e më shumë të drejtave dhe respektimit të atyre çështjeve sensitive për qytetarët e Preshevës”a
-Ju e përmendët dy herë vizitën e kryeministrin në Beograda Përveç faktit që është historike dhe gati 50 apo 60 vjet pa u kryer nga një kryeministër i Shqipërisë, do të thotë kjo që Ju prisni ndryshim të qëndrimit të Serbisë?
-Erion Veliaj: “Unë gjykoj që ndryhsimi i qëndrimit nuk varet më shumë nga vendimet politike, por edhe nga realiteti që kemi sot në Ballkana
Sot realiteti i Kosovës është i pakthyeshëma Sot realiteti i forcimit të faktorit shqiptar në Ballkan politikisht dhe në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe me statusin e pritshëm “kandidat” është i pakthyeshëma
Fakti që kryeministrat e Kosovës dhe të Serbisë dhe të Shqipërisë ishin bashkë në Londër për të folur në konferencën e BERZH-it për ekonominë, për zhvillimin e ekonomisë, për marrëdhënie tregtare dhe jo për luftë e për paqe, do të thotë qe de facto ne jemi në një fazë të rea
Unë gjykoj që është vetëm çështje kohe deri sa Greqia të pranojë këtë… Derisa Serbia të pranojë këtë realitet të ri… Lapsus frojdian ndoshtaa Me gjasë edhe Greqia, Rumania, Sllovakia me shenjat që kanë dhënë, janë gati të pranojnë këtë realitet të ri për njohjen e Kosovësa
Kështu, që në këtë sens nuk është çështja “a do të ndodhë”, por çështja është “kur do të ndodhë”a
Dhe, besoj që për të afruat këtë kohë dhe për të hequr këto barriera le të themi paragjykimesh me njeri-tjetrin, ndaj e vlerësoj historike vizitën e kryeministrit”a
-Natyrisht, ju nuk jeni kryeminuistër dhe ndoshta duhet t’ia drejtoja pyetjen zotit Ramaa Por, Jugosllavia ishte pothuajse një shtet përgjithësisht “shembullor” për gati 60 vjet, por përsëri ishin serbët ata që ndezën katër luftëra në Ballkana Pse duhet të besojmë tani?
-Erion Veliaj: “Unë gjykoj që sot jemi në rrethana të tjera dhe fuqia jonë negociuese është më e madhe në Ballkana
Sot jemi një anëtar i NATO-s dhe kjo do të thotë që është bërë praktikisht e pamundur që Shqipëria të kërcënohet në territorin e saja
Kështu që, në këtë sens jemi në një tavolinë me një superioritet moral dhe sigurisht edhe ushtarak në këtë situatëa
Ndaj gjykoj që mbi këtë realitet të ri duhet të avancojmë këtë marrëdhënie”a
-Edhe një pyetje të fundit mbi vizitën e zotit Ramaa Çfarë do të kërkoni?
-Erion Veliaj: “Kjo është diçka që po po përgatitet nga axhenda e kryeministrit dhe nuk jemi ende gati për të publikuar detaje”a
-Zoti ministër, bashkëpunimi me qeverinë e Kosovës është quajtur më shumë se “i mirë” për një periudhë të gjatë kohorea Megjithë përpjekjet e vazhdueshme, pavarësisht konjukturave të ndryshme ndërkombëtare, në periudha të ndryshme, sot realiteti është i ndryshëm dhe ju po e pohonia Cilat janë konkretet projekte të përfunduar pas mblledhjes së Prizrenit?
-Erion Veliaj: “Është e vërtetëa Në 6 vjetët e parë të pavarësisë së Kosovës kemi patur një marrëdhënie të mirëa Sot kemi një marrëdhënie të shkëlqyera
Kjo është një diferencëa Unë gjykoj që kemi kaluar nga një marrëdhënie qokash mes të dy qeverive, në një marrëdhënie bashkëpunimi konkret dhe praktik mes të dyja qeverivea
Mund të filloj duke folur për projektet e kësaj ministriea Për herë të parë kemi një marrëdhënie midis Shërbimit Kombëtar të Punës të Shqipërisë dhe të Kosovësa Takova homologun Rasiç dhe nënshkruam marrëveshjen e unifikimit të sistemit tonë të punësimita
Kjo do të thotë që vendet nuk kanë më barriera, nuk kanë më doganë, nuk kanë më kufij kur vjen puna për çështje konkrete si lejet e punësa
Kjo do të thotë që dikush mund të aplikojë për punë nga Mitrovica në Gjirokastër dhe të mos ndikohet aspak nga burokracia që kërkon leje qëndrimi dhe lejet e punës për shtetasit respektivëa
Ne sot tashmë kemi një kalendar të përbashkët kulturor që tashmë ka filluar të vihet në veprim dhe që ministria e Kulturës po e drejtona
Ne sot tashmë kemi rifilluar marrëveshjen energjetike dhe gjykoj që austostrada energjetike që quhet të jetë një mënyrë e mirë se si ne do të kompensojmë mungesat që ne kemi në verë apo mungesat që ata kanë në dimër, duke qenë se kemi cikle të ndryshme të prodhimit të energjisë, dikush me termocentrale, dikush me hidroa
Kështu që në këtë sens, po funksionojmë me gjëra logjike që janë që janë të dobishme për qytetarët dhe jo me butafori të tipit “pashaporta për të tërë” në prag të zgjedhjeve dhe çudira të tilla, sepse gjykoj që ky patriotizmi folklorik në fund të ditës nuk prodhon asnjë të mirë materiale për mirëqenien e shtetasve tanëa
Ndaj dhe gjykoj që qasja që kemi tani dhe nga mbledhja e fundit në Kukës, edhe pse nuk ishte mbledhje formale qeverie, u fol shumë për të reduktuar doganat në një të vetmea
U fol shumë për të krijuar disa lehtësira kryesisht në sektorin ekonomik, për të evituar taksimin e dyfishtë, për të vënë në punë aeroportin e Kukësita
Patëm një investim të ri kosovar në Shqipëri që është kontributi i Ramiz Kelmendit që merret me përpunimin dhe me grumbullimin e produkteve vendase, produkteve bujqësore kryesishta
Ne kemi kaluar vite të tëra kur patatet e Shqipërisë apo qepët e Shqipërisë derdheshin në lumenj nga mungesa e tregut, ndërsa tani kemi një treg konkret që sapo është dyfishuara
Aty ku jeni ulur ju, ishte ulur Dhimo Kote, i cili pranon që nuk kanë kohë as ta çojnë në pikë grumbullimi, sepse kamionët e Kosovës janë në fermën e tij në Xarë (të Sarandës) për t’u mbushur me agrumet qe ai prodhon dhe që i gjithë produkti ishte parashitur në një treg që ai nuk e konsideronte të mundshëm më parë dhe që është tregu i Kosovësa
Këtu po flasim për një realitet konkret që pëmrirëson si jetën e kosovarëve që shijojnë produktet e Dhimo Kotes dhe si jetën e Dhimo Kotes dhe shumë minoritarëve të Shqipërisë që po shikojnë benefitet e kësaj tregtie të re me Kosovëna
Ndaj dhe them që kjo është vetëm një fabul modeste për të treguar që kemi një proces të ri pune dhe bashkëpunimi mes vendeve”a
-U kam dëgjuar shpesh të flisni për tregun e punës, për heqjen e lejeve nga Mitrovica në Gjirokastëra Unë kam një pyetje me tri nën pika, të cilat mund t’i përmblidhni në një përgjigje të vetmea E para sa shpresoni dhe besoni se do të jetë numri i të punësuarve? E dyta, si do të hiqen lejet e punës, mbi ç’proceduraa E treta, cilët janë sektorët që Ju, apo bashkarisht me qeverinë e Kosovës, përfshi edhe Luginën e Preshevës, i keni identifikuar?
-Erion Veliaj: “Për çështje teknike ka një ekip juristësh që po punona Së shpejti ne do të ratifikojmë marrëveshjen dhe do ta kalojmë edhe në qeverinë tonë dhe në parlamentin tonë dhe pastaj edhe në ato të Kosovësa
Janë disa fusha profesionesh, në të cilat Shqipëria ka një sufiçita Ne kemi një inflacion juristësha Kjo është një arsye që ka shumë juristë shqiptarë që punojnë në Kosovë për institucionet e qeverisë së Kosovës apo ndërkombëtarea
Ndërkohë, që gjykoj që Kosova ka bërë një punë më të mirë në arsimin profesionala
Kemi një pjesë të madhe të të rinjve të Kosovës që sot punojnë si softuer dizajn dhe njerëz që punojnë në soft dhe në programim kompjuterësh, pra që Kosova i ka pasur më me bollëk vitet e fundit se sa Shqipëriaa
Janë disa profesione dhe unë mora vetëm dy për shembull, ku secili prej vendeve ka një avantazha Dhe, se sa të presim një gjeneratë tjetër, është më mirë të shkëmbejmë këtë fuqi punëtorea
Isha në një panair pune dhe shumica e atyre që ishin rekrutuar në kompanitë e softuerëve shqiptarë janë shtetas të Kosovës dhe të Luginës së Preshevës ku kanë pasur një avantazha
Ndaj, gjykoj që në fusha të tilla, nuk është çështja për të krijuar fiktivisht vende të reja pune, por është për të gjetur njerëzit e duhur për punën që ka nevojë tregua
Sot në Shqipëri ka vende punea Çështja është që ne nuk kemi mjaftueshëm njerëz me arsim profesional për vendet që kërkohen nga këto kompania
Portali ynë “wwwapunaagovaal” ka sot rreth 3 mijë vende punea Kryesisht kërkohen njerëz që kanë përfunduar kimi ushqimore, inxhinieri ndërtimi, inxhinieri tekstile, industri ushqimore, pra gjëra që kërkojnë një arsim profesionala
Fatkeqësisht këto nuk i kemi, por fatmirësisht ka në Kosovë njerëz me bekgraund të tillëa
Sot shumë prej projekteve tona të ndërtimit kanë inxhinerë kosovarë, që kanë një eksperiencë të mirë në ndërtim në Zvicër, në Gjermani, në Austria
Ndaj dhe gjykoj që është më mirë, është një moment ideal për ta koordinuar më mirë ofertën tonë të punësimita
Kur vjen puna pastaj, për punë që nuk këkrojnë shumë kualifikim, siç është sektori fason, këto shumë shpejt me një trajnim disaditor apo disajavor dikush kualifikoheta
Por, për punë që kërkojnë një kuotë të lartë përgatitjeje, gjykoj që tregu kosovar i punës është shumë i dobishëm”a
Source: Tema – Aktualitet